İŞÇİLİK ALACAKLARI

İşçilik Alacakları Nedir? Hangi Haklarınızı Talep Edebilirsiniz?

Çalışma hayatında işçi ile işveren arasındaki ilişkiler, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili mevzuatla düzenlenmiştir. Ancak uygulamada, iş sözleşmelerinin sona ermesiyle birlikte birçok işçi, yasal haklarını tam olarak bilmediği için işçilik alacaklarını talep edememekte veya geç talep etmektedir. Bu yazımızda, işçilerin en sık karşılaştığı işçilik alacaklarını ve bunların nasıl talep edilebileceğini ele aldık.

İşçilik Alacağı Nedir?

İşçilik alacakları; iş sözleşmesinden veya kanundan doğan, işçinin işverenden talep edebileceği parasal hakları ifade eder. Bu alacaklar genellikle iş sözleşmesinin feshi sonrasında gündeme gelir. Ancak bazı durumlarda, iş ilişkisi devam ederken de talep edilebilir.

En Sık Görülen İşçilik Alacakları Nelerdir?

1. Kıdem Tazminatı

İşçinin en az bir yıl çalışması ve iş sözleşmesinin kanunda belirtilen haklı nedenlerle sona ermesi durumunda talep edebileceği bir tazminattır.Örneğin; işveren tarafından haksız fesih, askerlik, emeklilik veya kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılması gibi durumlarda kıdem tazminatı hakkı doğar.

2. İhbar Tazminatı

İş sözleşmesi feshedilirken, kanunda belirtilen ihbar sürelerine uyulmadan fesih yapılırsa, karşı tarafa ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.Bu tazminat, işçinin çalışma süresine göre 2 ila 8 hafta arasında değişir.

3. Fazla Mesai Ücreti

İş Kanunu’na göre haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar fazla mesai sayılır. İşveren, bu çalışmalar için normal saat ücretinin %50 fazlasıyla ödeme yapmak zorundadır.

4. Yıllık İzin Ücreti

İş sözleşmesi sona erdiğinde, işçinin kullanmadığı yıllık izin sürelerine ilişkin ücretin işverence ödenmesi gerekir.

5. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretleri

Ulusal bayram veya resmi tatil günlerinde çalışan işçiler, o gün için ayrıca bir günlük ücret daha almaya hak kazanırlar.

İşçilik Alacaklarının Talep Süresi (Zamanaşımı)

İşçilik alacakları için genel olarak 5 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır. Bu süre, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. Ancak, kıdem tazminatı gibi bazı alacaklar için 10 yıl zamanaşımı süresi geçerlidir.

İşçilik Alacakları Nasıl Talep Edilir?

İşçi, alacaklarını öncelikle arabuluculuk başvurusu yoluyla talep etmelidir. Arabuluculuk sürecinde uzlaşma sağlanamazsa, işçi iş mahkemesinde dava açarak haklarını yasal yollardan talep edebilir.

Sonuç

İşten ayrılma sürecinde, hak kaybı yaşamamak için profesyonel hukuki destek almak büyük önem taşır. Her işçinin durumu farklı olduğu için, işçilik alacaklarının hesaplanması ve doğru hukuki yolun belirlenmesi konusunda bir avukata danışmak en doğru adım olacaktır.