ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedir? Haklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Günümüzde özellikle ileri yaştaki kişilerin yaşam güvencesini sağlamak için tercih ettiği sözleşme türlerinden biri de ölünceye kadar bakma sözleşmesidir. Bu sözleşme, taraflara hem maddi hem de manevi yükümlülükler getiren, hukuki sonuçları itibarıyla son derece önemli bir sözleşmedir.

Bu yazımızda, ölünceye kadar bakma sözleşmesinin ne olduğu, nasıl yapılması gerektiği ve uygulamada nelere dikkat edilmesi gerektiğini adım adım ele aldık.

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedir?

Türk Borçlar Kanunu’nun 611. maddesinde düzenlenen ölünceye kadar bakma sözleşmesi; bir tarafın (bakım alacaklısı), ölünceye kadar bakım ve gözetim görmesi karşılığında, diğer tarafa (bakım borçlusu) belirli bir mal veya malvarlığı hakkı devretmeyi üstlendiği sözleşmedir.

Bu sözleşmenin temelinde bakım karşılığında mal devri vardır. Yani bakım borçlusu, bakım alacaklısının hayatı boyunca onun ihtiyaçlarını karşılar; bunun karşılığında ise genellikle bir taşınmaz malın mülkiyeti ya da belirli bir malvarlığı hakkı kazanır.

Sözleşmenin Tarafları Kimlerdir?

• Bakım Alacaklısı: Genellikle yaşlı, hasta veya yardıma muhtaç kişidir.

• Bakım Borçlusu: Alacaklının bakımını üstlenen kişi veya kişilerdir. Bu kişiler çoğu zaman yakın akraba, evlatlık, komşu veya güvenilir üçüncü kişilerdir.

Sözleşmenin Şekli ve Geçerlilik Şartları

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, resmî şekilde (noter huzurunda) yapılmak zorundadır.Basit bir yazılı anlaşma veya sözlü vaat, bu sözleşmeyi geçerli kılmaz.

Ayrıca, sözleşme kapsamında taşınmaz devri söz konusuysa, tapuda resmî senet düzenlenmesi ve tescil işleminin yapılması gerekir. Aksi hâlde sözleşme geçersiz sayılır.

Bakım Borçlusunun Yükümlülükleri

Bakım borçlusu, sözleşme süresince bakım alacaklısının:

• Barınma, beslenme, temizlik ve sağlık ihtiyaçlarını karşılamak,

• Gerekli ilgiyi göstermek ve bakımını ihmal etmemek,

• Alacaklının yaşam kalitesini sürdürmesine yardımcı olmakla yükümlüdür.

Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, bakım alacaklısı veya mirasçıları sözleşmenin feshi ya da iptali için dava açabilir.

Bakım Alacaklısının Hakları ve Mal Devri

Bakım alacaklısı, sözleşme gereği belirlenen mal veya malvarlığı hakkını bakım borçlusuna devretmeyi taahhüt eder.Bu devir genellikle:

• Tapuda mülkiyet devri,

• İntifa hakkı bırakılması,

• Miras payı üzerinde tasarruf yapılması şeklinde olabilir.

Ancak çoğu durumda, mülkiyet hemen devredilse bile, bakım alacaklısı yaşamı boyunca oturma hakkını (sükna hakkı) saklı tutar.

Sözleşmenin Feshi ve İptali

Bazı durumlarda taraflar arasında uyuşmazlık çıkabilir.Aşağıdaki hallerde ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali veya feshi mümkündür:

• Bakım borçlusunun yükümlülüklerini yerine getirmemesi,

• Bakım alacaklısının kötü niyetli davranışlarla kandırılması,

• Sözleşmenin yapıldığı sırada bakım alacaklısının irade bozukluğu (örneğin, yaşlılık veya hastalık nedeniyle bilinç kaybı),

• Sözleşmenin mirasçıların haklarını kötü niyetle bertaraf etmek amacıyla yapılması.

Bu tür durumlarda, taraflar mahkemeye başvurarak sözleşmenin iptalini talep edebilirler.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Sözleşmenin mutlaka noter huzurunda ve açık bir şekilde yapılması gerekir.

• Bakım borçlusunun yükümlülükleri somut ve ölçülebilir şekilde belirlenmelidir.

• Tapuda yapılacak işlemlerde deneyimli bir avukattan hukuki destek alınması, ileride doğabilecek uyuşmazlıkları önler.

• Mirasçılarla ileride sorun yaşanmaması için sözleşmenin hukuka uygun, adil ve şeffaf biçimde hazırlanması önemlidir.

Sonuç

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, hem sosyal hem de hukuki açıdan hassas bir konudur. Yanlış veya eksik düzenlenmiş bir sözleşme, ileride ciddi uyuşmazlıklara yol açabilir. Bu nedenle, sözleşmenin hazırlanması ve uygulanması sürecinde mutlaka uzman bir avukattan hukuki danışmanlık alınması tavsiye edilir.